„Mowobudzik” – co to jest?
Mowobudzik jest programem stymulującym rozwój mowy adresowanym do rodziców i dzieci:
- z późnym rozwojem mowy,
- z niepełnosprawnością intelektualną,
- dwujęzycznych,
- z grup ryzyka późnego rozwoju mowy (obciążenia genetyczne, trudny przebieg ciąży i/lub porodu)
oraz do wszystkich rodziców, którzy chcą świadomie wspierać rozwój mowy dziecka nawet jeśli ma ono dobre predyspozycje rozwojowe.
Zbudowany jest na dwóch głównych aktywnościach: dostarczanie wzorców słuchowych mowy wraz z prowokowaniem do powtarzania, pobudzanie aktywności lewej półkuli przez podstawowe zadania analityczne.
O autorce
Nazywam się Magda Tomczyk. Jestem pedagogiem-logopedą. Od 20 lat pracuję z dziećmi i młodzieżą. Szczególnie dużo czasu w pracy poświęcam dzieciom w wieku przedszkolnym oraz dzieciom z niepełnosprawnością intelektualną. Od ponad 10 lat prowadzę blog Logopedia Praktyczna. Prowadząc terapię wybieram rozwiązania, które prowadzą najkrótszą drogą do wytyczonego wcześniej celu. W programy, które tu znajdziesz wkładam wiedzę i doświadczenie zdobyte w ciągu wielu lat pracy. Techniki logopedyczne, na których są oparte programy stosuję od lat z dobrymi rezultatami.
Badania pilotażowe i obecne zmiany
Pomysł na program zrodził się w 2020 roku. Zanim powstał program Mowobudzik w takim kształcie, jaki ma obecne zaczęłam od przeprowadzenia badań pilotażowych z wykorzystaniem własnych ścieżek dźwiękowych oraz ćwiczeń stymulujących lewopółkulowych. W badaniach wzięło udział kilkadziesiąt dzieci w wieku 2-4 lata, których rodzice żywili obawy o prawidłowy rozwój mowy dziecka. Rodziny otrzymały dostęp do narzędzi programu i zalecenia związane z słuchaniem w domu.
U 72% dzieci w okresie pracy z programem pojawiły się nowe słowa. 81% próbowało powtarzać zasłyszane słowa podczas słuchania ścieżek dźwiękowych w programie, a 63% próbowało powtarzać zasłyszane słowa w innej sytuacji niż słuchanie programu.
Program wciąż ewoluuje, bo pracując z nim odkrywamy nowe możliwości. Na przykład początkowo zalecałam słuchać ścieżek dźwiękowych wyłącznie przez słuchawki, teraz zalecam dwa sposoby słuchania: słuchanie bierne jako stymulacja percepcji słuchowej oraz słuchanie aktywne z nawiązywaniem emocjonalnej interakcji z dzieckiem. Sama także wykorzystuję Mowobudzik w pracy z przedszkolakami z opóźnionym rozwojem mowy, a z roku na rok jest takich dzieci coraz więcej.
Dlaczego warto dołączyć do Mowobudzika?
Dostarczasz dziecku bodźców dźwiękowych, dzięki którym zapamiętuje wzory słuchowe mowy.
Prowokujesz dziecko do mówienia.
Budzisz aktywność lewej półkuli mózgu dziecka, czyli tej, w której są ośrodki mowy.
Rozwijasz motorykę precyzyjną malucha, przygotowujesz go do nauki czytania i pisania.
Co znajdziesz w programie?
Dokładne instrukcje, jak ćwiczyć z programem oraz narzędzia, które Cię w tym wspomogą.
14 kroków programu Mowobudzik, a w nich Słuchajki, czyli ścieżki dźwiękowe do słuchania z materiałem językowym, Układajki i Malowajki czyli ćwiczenia stymulujące aktywność lewej półkuli i rozwijające małą motorykę. Materiał zawarty w programie przewidziany jest na pół roku dość intensywnej pracy z dzieckiem.
Bazę wiedzy dla rodziców, a w niej 6 podcastów i 1 e-book, z których dowiesz się, jak jeszcze lepiej wspierać rozwój mowy dziecka.
Co jest potrzebne, be efektywnie korzystać z zasobów programu?
Wszystko, co zawiera program będzie dostępne przez Internet na stronie kuzniamowy.pl. By korzystać z zasobów programu trzeba wykupić dostęp. Korzystasz tak długo, jak długo trwa wykupiony przez Ciebie abonament. Dostępne są wersje abonamentu na miesiąc, 3 miesiące i 6 miesięcy. Abonament można przedłużać opłacając go na kolejny okres przed upływem aktualnego okresu abonematnowego.
Koniecznie potrzebujesz tych rzeczy:
· urządzenie z dostępem do Internetu i wyposażone w głośnik lub wyjście na słuchawki (smartfon, tablet lub komputer)
· drukarka kolorowa (materiały do druku są przygotowane w kolorze)
· kredki w różnych kolorach (rekomendowane są grube trójkątne kredki)
· nożyczki
· biały papier o wyższej gramaturze do przygotowania Układajek oraz innych elementów do zabaw (zalecany papier o gramaturze powyżej 160g)
· biały papier o typowej gramaturze (80g) do wydruku malowajek, rysowajek i szablonów codziennika
Opcjonalnie przydadzą się:
· słuchawki nauszne (nie wszystkie dzieci akceptują zakładanie słuchawek, zatem wybór sposobu słuchania pozostawiam Tobie, nie nadają się słuchawki douszne)
· głośnik bluetooth – świetnym rozwiązaniem jest połączenie smartfona z głośnikiem bluetooth. Ze smartfona sterujesz odtwarzaniem, przez głośnik odtwarzasz. Ale nie jest to rozwiązanie konieczne, by efektywnie korzystać z zasobów programu.
Ile kosztuje dostęp do programu Mowobudzik?
Abonament miesięczny
35 zł
W tej cenie otrzymujesz pakiet materiałów przewidziany na miesiąc pracy z programem. Dostęp do kolejnych materiałów otrzymujesz sukcesywnie co miesiąc przez 5 kolejnych miesięcy, po dokonaniu przez Ciebie miesięcznych opłat za abonament.
Abonament trzymiesięczny
99 zł
W tej cenie otrzymujesz pakiet materiałów przewidziany na trzy miesiące pracy z programem. Dostęp do kolejnej porcji materiału otrzymujesz po dokonaniu następnej 3-miesięcznej opłaty abonamentowej.
Abonament półroczny
186 zł
W cenie otrzymujesz komplet materiałów przewidzianych na pół roku pracy z programem.
Opinie rodziców biorących udział w programie
„Podczas pierwszych kilku sesji córeczka chciała z Panią porozmawiać i zaczęła się licytować że to już ostatnie i więcej nie chce. Mimo to słuchała jakie lecą rzeczowniki i powtarzała po próbie licytacji, po 3 w jednej przerwie. Bałam się że nie będzie chciała powtarzać ćwiczeń, jednak ku mojemu zdziwieniu nic takiego się nie stało. Chętnie siada. 2 razy dziennie codziennie słuchamy. Podczas słuchania córcia nie robi nic. Próbowaliśmy układania puzzli, kolorowania, lepienia z plasteliny, układania lego. Tak bardzo skupia się na tym co słyszy, żeby powtórzyć prawidłowo dane słowo że niczym nie jest w stanie się w danym momencie zająć. Co prawda nie każde słowo powtarza dokładnie.”
„Nasze wrażenia z słuchania są bardzo pozytywne. Syn sam domaga się słuchania nagrań i chętnie powtarza słowa, te „trudniejsze” brzmią w jego wykonaniu nieco inaczej, ale zachowuje melodię słów 🙂 Słuchamy nagrań codziennie, zazwyczaj trzy razy dziennie (w dni powszednie: przed przedszkolem, po przedszkolu oraz przed snem; w weekend o zbliżonych porach). Podczas słuchania niechętnie zajmuje dłonie czymś innym, ponieważ jest skupiony na słuchaniu i powtarzaniu.”
„Słuchamy codziennie w ciągu tygodnia tylko raz, wieczorem. W weekend 2 razy. Córka słucha z zainteresowaniem i próbuje powtarzać, co jest mega zabawne. Póki co potrafi powtórzyć, mama, tata, oko, bobo, lala . To jest chyba sukces, bo aż 3 nowe słowa! Nie zajmuje w tym czasie niczym rąk. Po prostu siedzi, słucha i powtarza. A, tylko nie chce słuchać przez słuchawki. Słuchamy bez słuchawek.”
Pytania i odpowiedzi
Z czego składa się program?
Program oparty jest na dwóch aktywnościach: (1) ścieżkach dźwiękowych z materiałem językowym. Korzysta się z nich poprzez słuchanie i pobudzanie do powtarzania, (2) Układajek i malowajek, których wykorzystywanie zgodnie z instrukcją wpływa stymulująco na aktywność lewej półkuli mózgu.
Czy korzystając z zasobów programu dziecko musi przebywać przed komputerem lub innym urządzeniem elektronicznym?
Nie. Jest to wręcz niewskazane. Warto jednak usiąść z dzieckiem tak, by miało stałą możliwość obserwacji twarzy dorosłego, która powinna znajdować się dokładnie na wysokości twarzy dziecka.
Dlaczego w zasobach programu nie ma ilustracji?
Nie. Jest to wręcz niewskazane. Warto jednak usiąść z dzieckiem tak, by miało stałą możliwość obserwacji celowo nie zostały tam umieszczone. Jest dużo zabawek czy pomocy dydaktycznych opartych głównie na obrazie. Zależy nam na tym, by podczas wykonywania aktywności (szczególnie podczas aktywnego słuchania) dorosły nawiązywał silną interakcję z dzieckiem opartą na kontakcie wzrokowym twarzą w twarz, dotykowym oraz głosowym. Dlatego w programie znalazły się ścieżki dźwiękowe oraz materiał graficzny używany do ćwiczeń.
Jak słuchać ścieżek dźwiękowych?
Ścieżek można słuchać przez słuchawki lub głośniki w zależności od typu słuchania (aktywny czy bierny). Przede wszystkim jednak należy zadbać o to, by słuchania nie zakłócały inne bodźce dźwiękowe, np. rozmowy innych domowników, włączone radio, telewizja lub inne źródła dźwięku na przykład gry na urządzeniach elektronicznych.
Co robić w trakcie słuchania ścieżek dźwiękowych?
Zalecam dwa typy słuchania – słuchanie bierne i słuchanie aktywne. Podczas każdego z nich dorośli towarzyszą dziecku budując intensywną relację emocjonalną. Niedopuszczalne jest, gdy dorosły włączy dziecku odtwarzanie ścieżek dźwiękowych i opuści pomieszczenie pozostawiając dziecko samo. Słuchanie bierne może odbywać się przez słuchawki. W tym czasie nie powtarzamy i nie prowokujemy do powtarzania na bieżąco. Słuchanie aktywne powiązane jest nawiązywaniem silnej interakcji emocjonalnej z dzieckiem i prowokowaniem go do powtarzania. Najlepiej gdy odbywa się przez głośnik.
Czego uczy się dziecko przez mowobudzikowe aktywności?
Uczy się obserwowania twarzy dorosłego, powtarzania przez naśladowanie. Wszystko to odbywa się w intensywnej kąpieli emocjonalnej. Rozwija też analizę i syntezę wzrokową, a także percepcję graficzną, małą motorykę umiejętność porządkowania od lewej strony do prawej, co silnie przygotowuje go do nauki czytania i pisania w przyszłości. Nabywa umiejętności związane z koordynacją wzrokowo-ruchową i planowaniem ruchu. Przede wszystkim też buduje bazę słownictwa, które zaczyna aktywnie wypowiadać.
Czy to nie jest powtarzanie mechaniczne, bezmyślne powtarzanie?
Dzieci nie żyją w próżni językowej, bo przecież bliscy w ich otoczeniu rozmawiają ze sobą. Dziecko może rozpoznawać słowa słyszane wcześniej w życiu codziennym, ale może nie umie ich jeszcze wymówić. Słuchając wiele razy tych samych ścieżek dźwiękowych zaczyna rozpoznawać wśród nich te, które są mu bliskie. Z czasem czeka na te słowa i bardziej żywiołowo na nie reaguje. Te słowa bywają pierwszymi, które zechce samo powtórzyć. Wplatając te słówka i zdania w codzienną komunikację rodzice uczą malucha ich znaczenia.
Jak działają Układajki-malowajki?
Rozwijają one trzy grupy umiejętności naśladowanie układania elementów według wzoru, umiejętność składania obrazków z części, naśladowanie rysowania wzorów i przerysowywanie ich. To jedne z najważniejszych umiejętności także dla rozwoju mowy, choć na pierwszy rzut oka wydaje się, że z mową nie mają nic wspólnego.
Po czym poznać, że słuchanie ścieżek działa na dziecko?
Po reakcjach malucha. Świadczy o tym spostrzeżenie, że dziecko obserwuje, twarz, patrzy na usta dorosłego, przenosi wzrok z całej twarzy na usta, próbuje ruszać ustami, jakby chciało coś powiedzieć, próbuje powtarzać słowa powtarzając intonację i rytm. Przy wielokrotnym słuchaniu Słuchajek dziecko zaczyna powtarzać coraz więcej usłyszanych słów, a potem przenosi je na inne sytuacje i używa tak, że coś oznaczają.
Dlaczego słuchanie ścieżek dźwiękowych działa?
Bo są nagrane w specjalny sposób. Podczas słuchania w pamięci dziecka zapisywane są wzorce słuchowe mowy i wzorce kinestetyczne mowy jeśli rodzic powtarza i prowokuje do powtarzania będąc twarzą w twarz z dzieckiem. Wzorce słuchowe, czyli na przykład to, jak brzmią słowa. Wzorce kinestetyczne czyli to, jakie ruchy wykonuje aparat mowy podczas mówienia. Gdy dorośli nawiązują głęboką interakcję emocjonalną z dzieckiem i kontakt dotykowy, u dziecka uruchamia się mechanizm naśladowania. Maluch zaczyna powtarzać podczas nagrania, a w efekcie dorośli chętniej używają tych „nowych” słów w innych sytuacjach. Dla maluszka jest to naturalna nagroda, zaczyna więc mówić częściej i chętniej. Taki efekt śnieżnej kuli powoduje, że mowa malucha rusza z miejsca.
Czy program jest bezpieczny dla dzieci?
Podejmowanie aktywności z programem bardzo przypomina codzienne sytuacje pielęgnacyjne i zabawowe. Z tą różnicą, że aktywności proponowane w programie odbywają się według pewnych ściśle określonych, powtarzalnych reguł. Podczas słuchania tworzymy sytuację opartą na silnej interakcji emocjonalnej, dotyku. Komunikaty językowe są uporządkowane od łatwych do trudniejszych. Z kolei aktywności podejmowane z Układajkami i Malowajkami pobudzają lewą półkulę, która zarówno u osób prawo-, jak i leworęcznych przejmuje główne funkcje związane z mową. Użycie programu nie wymaga, aby dziecko zasiadało przed jakimkolwiek urządzeniem elektronicznym, a wręcz jest to niewskazane. Odtwarzając ścieżki dźwiękowe kładziemy ekranowe urządzenie poza zasięgiem wzroku dziecka. W zasięgu wzroku i dłoni może natomiast znajdować się głośnik, który podczas słuchania dziecko dotyka, wzmacniając odbiór bodźców słuchowych poprzez bodźce dźwiękowe. Program jest bezpieczny dla dzieci, nawet jeśli dziecko jest w procesie terapii logopedycznej, może ją dodatkowo wesprzeć.