Głoska czy litera?

Głoska co to takiego? Czy głoska i litera to to samo? Niektórzy używają tych słów zamiennie, jednak znaczą one coś innego. Przeczytaj i dowiedz się, jak najprościej je odróżnić.

Czym głoska różni się od litery?

Ok, skoro ustaliliśmy już, że głoska i litera czymś się między sobą różnią, pora wyjaśnić szczegóły. Wyobraź sobie, że głoska to najmniejszy dźwięk mowy, najmniejsza cząstka mowy, którą słyszymy lub jesteśmy w stanie wypowiedzieć. Litera z kolei jest zapisem głoski, jej obrazem graficznym. Mówiąc inaczej: głoski zapisujemy przy pomocy liter. Jeśli dziecko ma wadę wymowy, to oznacza, że wypowiada głoskę lub głoski niezgodnie z normami językowymi. Logopedzi rozróżniają jeszcze wadę wymowy i zaburzenie mowy, ale o tym innym razem 🙂

Czym są normy językowe?

Normy językowe dotyczące sposobu wypowiadania (inaczej: realizacji) głosek mówią, jak powinna ona brzmieć oraz jak układają się narządy mowy podczas jej wypowiadania. Określają nawet, jak kierowane jest powietrze lub czy podczas wymowy głoski wybrzmiewa głos. Na przykład głoski szumiące, czyli SZ, Ż, CZ, DŻ powinny być wypowiadane z czubkiem języka uniesionym za górne zęby. Tymczasem spotykane są sytuacje, gdy ktoś wymawia głoski szumiące bez unoszenia czubka języka za górne zęby. Taki sposób mówienia to nie tylko kwestia estetyki, ale też wysiłku jaki musi włożyć osoba, by wybrzmieć te głoski. To przekłada się na komfort mówienia dla samego mówcy, który może bardziej się męczyć mówiąc niepoprawnie oraz na komfort odbioru dla słuchaczy.

Delikatna prośba 🙂

To krótkie wyjaśnienie zamieszczam w ramach cyklu „dogadać się z logopedą”. Jeśli nie przywiązujesz wagi do dokładnych nazw, to… wyobraź sobie dźwięk, którego bardzo, ale to bardzo nie lubisz słuchać. Już? Przypomnij sobie, jak chowasz głowę w ramionach, gdy go słyszysz 🙂 Teraz wyobraź sobie, że są osoby, które może i trochę nadmiernie przywiązują wagę do słów, ale na takie „podmianki” reagują mniej więcej tak jak Ty, na drażniący dźwięk. Jeśli możesz unikaj zamieniana tych nazw. Nasze logopedyczne uszy będą Ci za to wdzięczne 😃

Masz ochotę zgłębić temat głosek i liter? Zajrzyj do artykułu z ćwiczeniami na blogu Logopedia Praktyczna. Zobacz też inne artykuły na blogu Kuźnia Mowy.